Vụ việc lừa đảo chiếm đoạt tài sản Team Khởi Nghiệp 360

Thạc sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội:

Thực tế, với vỏ bọc là công ty đào tạo, hướng dẫn khởi nghiệp cho người trẻ nhưng hoạt động chính của nhóm “Khởi nghiệp 360” là chiêu trò bán hàng đa cấp. Hoạt động đa cấp xuất hiện ở nước ta từ khá lâu, biểu hiện của hình thức này là việc hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.

Như trong vụ việc này, Công ty Khởi nghiệp 360 đã tuyển nhiều người, tùy thuộc vào số tiền họ đóng thì sẽ được phân cấp khác nhau, họ còn bị bắt phải mua các gói hàng từ Công ty. Từ các biểu hiện đó, có thể đánh giá Công ty này đang hoạt động kinh doanh đa cấp.

Theo quy định tại Điều 6, Nghị định 40/2018, Để được tham gia hoạt động kinh doanh đa cấp này, Công ty này cần phải thực hiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp và được cấp phép. Cũng theo Điều 7, Công ty này cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện để được đăng ký chẳng hạn như: phải là Công ty thành lập tại Việt Nam chưa từng bị thu hồi, Vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên, ký quỹ tại Ngân hàng,….

Tuy nhiên, theo Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam, hiện nay chưa đơn vị hay tổ chức nào có tên “Team khởi nghiệp 360” được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo quy định tại Điều 36, Nghị định số 71/2014, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 141/2018, hành vi  yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp; hoặc một số hành vi phổ biến khác như yêu cầu mua hàng, lôi kéo người tham gia bán hàng đa cấp bất chính sẽ có thể bị phạt từ 80 triệu đồng đến 100 triệu đồng. Đồng thời bị buộc nộp lại các khoản lợi nhuận bất hợp pháp và tịch thu phương tiện phạm tội.

Chưa kể việc kinh doanh đa cấp khi không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp cũng sẽ bị xử phạt với quy định riêng.

Hơn nữa, công ty này lại có các hình thức kêu gọi các sinh viên lấy tiền của gia đình để mua các gói nâng cấp, hành vi này có thể quy vào tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174, Bộ luật hình sự 2015.

Thạc sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội:

Với hành vi kinh doanh đa cấp khi chưa được cấp Giấy chứng nhận cần phải xem xét về việc Công ty này trong quá trình hoạt động đã thu lợi được bao nhiêu tiền, số lợi này là số lợi bất chính. Theo quy định Tại Điều 92, Nghị định số 185/2013 được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 141/2018, hành vi kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thu lợi bất chính đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho người khác đến dưới 500.000.000 đồng sẽ bị phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng. Nhưng nếu không đủ số lợi bất chính hay thiệt hại như trên thì Team khởi nghiệp 360 này chỉ bị phạt từ 20 đến 25 triệu đồng.

Ngoài ra còn cần phải xem xét phạm vi hoạt động kinh doanh đa cấp bất chính, nếu Công ty này hoạt động trên phạm vi từ 2 tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương trở lên thì sẽ phải chịu mức xử phạt gấp đôi, tức là lên tới 100 triệu đồng.

Về việc xử lý hình sự khi có đủ dấu hiệu của tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với hành vi dạy cho các doanh nhân trẻ các làm hồ sơ du học giả để xin tiền của gia đình, cần phải xem xét về số tiền mà Công ty này yêu cầu người tham gia xin gia đình đễ xem xét khung hình phạt. Với số tiền lừa đảo từ 500 triệu trở lên thì khung hình phạt lên tới cao nhất với hình phạt tối đa là chung thân. Ở đây hành vi này có là hành vi có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp nên ít nhất Công ty/ người đứng đầu Công ty này sẽ phải chịu mức hình phạt từ khung hình phạt quy định tại Khoản 2 Điều 174 trở lên.

Thạc sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội:

Để bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình bạn có thể thực hiện các biện pháp như sau:

Thứ nhất, nếu Công ty đó có giấy phép hoạt động kinh doanh đa cấp và bạn đã tham gia thì bạn hoàn toàn có thể yêu cầu chấm dứt hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp theo quy định tại Điều 30, Nghị định 40/2018, theo đó người tham gia bán hàng đa cấp có quyền chấm dứt hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp bằng việc gửi thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp bán hàng đa cấp trước khi chấm dứt hợp đồng ít nhất là 10 ngày làm việc.

Đối với các mặt hàng bạn đã mua thì bạn cũng có quyền hoàn trả lại số hàng hóa đó. Theo quy định tại Điều 47, Nghị định 40 trên, người tham gia bán hàng đa cấp có quyền trả lại hàng hóa đã mua từ doanh nghiệp bán hàng đa cấp, bao gồm cả hàng hóa được mua theo chương trình khuyến mại, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận hàng. Số tiền Công ty phải hoàn trả cho bạn không thấp hơn 90% giá trị sản phẩm.

Thứ hai, về số tiền bạn đã nộp cho Công ty để được tham gia hoặc được nâng hạng doanh nhân thì bạn có thể khởi kiện vụ án dân sự về đòi lại tài sản để đòi lại số tiền của mình, hoặc bạn có thể đề nghị các cơ quan có chức năng xử phạt hành vi hành chính đối với Công ty này và đi kèm là yêu cầu Công ty phải hoàn trả số tiền bạn đã nộp.

Thứ ba, đối với trường hợp Công ty này đã dùng thủ đoạn, bày cho bạn cách nói dối gia đình để xin tiền đi du học, đây đã có dấu hiệu của Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bạn nên thực hiện tố giác hành vi phạm tội của Công ty này, hoặc khi vụ việc đã được khởi tố để điều tra, bạn cũng có thể làm đơn đến cơ quan Công an đang phụ trách để yêu cầu cơ quan Công an buộc  Công ty đó phải hoàn trả bạn số tiền đó.

Đó là các biện pháp bạn có thể áp dụng khi đã bị các Công ty đa cấp lừa tham gia, ngoài ra đối với mỗi người chúng ta cần phải có sự cảnh giác với các đối tượng này. Thực tế việc kinh doanh đa cấp không phải là sai trái, mà nó được pháp luật cho phép, nhưng nhiều đối tượng lợi dụng để lừa đảo, chuộc lợi. Do đó cần phải nắm rõ về những quy định pháp luật liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp, chỉ có như vậy bạn mới có thể nắm rõ những điều cấm, và những thủ đoạn mà những đối tượng lừa đảo hay sử dụng. Thường xuyên cập nhật các thông tin tren báo chí về những thủ đoạn cũ và mới các đối tượng sử dụng, không tin vào sự dụ dỗ của bất kỳ ai, cho dù đó là người thân của mình về những cách thức kiếm tiền dễ dàng.