Cản trở nhà báo, phóng viên bị phạt như thế nào?

Thạc sĩ. Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH  TGS – Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội.

Việc cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, đe dọa tính mạng, sức khỏe của các nhà báo, phóng viên được biểu hiện ở các hành vi dùng lời nói, hoặc việc hành động ngăn cản, gây khó khăn cho quá trình tác nghiệp của các nhà báo, phóng viên như: Chửi bới, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm, uy hiếp tinh thần, đe dọa sử dụng vũ lực (dọa đánh, dọa giết), thu giữ trái phép hoặc làm hư hỏng, hủy hoại phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên; ngăn cản trái pháp luật, không cho nhà báo, phóng viên ghi hình, tiếp cận và thu thập thông tin, tài liệu theo đúng quy định của pháp luật, thậm chí là bắt giữ trái pháp luật đối với nhà báo, phóng viên. Nghiên trọng hơn là các hành vi sử dụng vũ lực (hành hung, đánh, đâm, chém.v.v..), tấn công, xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của phóng viên, nhà báo.v.v..

Thạc sĩ. Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH  TGS – Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội.

Hiện nay, tại Điều 7 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản quy định: Đối với “các hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí” thì tùy vào loại hành vi và tính chất, mức độ vi phạm cụ thể có thể bị xử phạt từ 05 triệu đồng cho đến 30 triệu đồng. Trong đó, hành vi: “Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp” sẽ bị xử phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng; các hành vi “uy hiếp tính mạng nhà báo, phóng viên”; “hủy hoại, cố ý làm hư hỏng hoặc thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên” sẽ bị xử phạt từ 20 triệu đồng cho đến 30 triệu đồng. Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là: Buộc xin lỗi, buộc trả lại phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí.

Điều 7. Nghị định số 159/2013/NĐ-CP. Hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí

1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động nghề nghiệp của nhà báo, phóng viên.
2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp.
3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
4. a) Uy hiếp tính mạng nhà báo, phóng viên;
5. b) Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên;
6. c) Thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên.
7. Biện pháp khắc phục hậu quả:
8. a) Buộc xin lỗi đối với hành vi quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều này;
9. b) Buộc trả lại phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí đối với hành vi quy định tại Điểm c Khoản 3 Điều này.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 119/2020/NĐ-CP ngày 07/10/2020, có hiệu lực từ ngày 01/12/2020, thay thế cho Nghị định số 159/2013/NĐ-CP nêu trên. Theo đó, mức xử phạt cho các “hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí” đã được tăng cao hơn rất nhiều, với mức xử phạt từ 10 triệu đồng cho đến 60 triệu đồng. Trong đó, hành vi “thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên” sẽ bị xử phạt từ tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng; các hành vi “xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp”; “hủy hoại, cố ý làm hư hỏng phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên” sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng; hành vi “có lời nói, hành động đe dọa tính mạng nhà báo, phóng viên mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự” sẽ bị xử phạt từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng.

Trong các trường hợp ở mức độ nghiêm trọng và tùy thuộc vào từng vi phạm cụ thể thì các hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí còn có thể bị xử lý hình sự về các tội danh tương ứng như: Tội giết người (Điều 123 BLHS), Tội đe dọa giết người (Điều 133 BLHS), Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134 BLHS), Tội làm nhục người khác (Điều 155 BLHS), Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật (Điều 157 BLHS); Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178), hoặc Tội xâm phạm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân (Điều 167 BLHS).v.v..

Điều 7. Nghị định 119/2020/NĐ-CP. Hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí

1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động nghề nghiệp của nhà báo, phóng viên.
2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên.
3. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
4. a) Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp;
5. b) Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên.
6. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với hành vi có lời nói, hành động đe dọa tính mạng nhà báo, phóng viên mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
7. Biện pháp khắc phục hậu quả:
8. a) Buộc xin lỗi đối với hành vi quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này;
9. b) Buộc trả lại phương tiện, tài liệu thu giữ trái phép đối với hành vi quy định tại khoản 2 Điều này.