Cảnh báo: Lợi dụng Facebook để bôi nhọ xúc phạm người khác

Độc giả hỏi: Thưa Luật sư, Xin cho biết lợi dụng Facebook để bôi nhọ xúc phạm người khác thì phạm tội gì? Tôi cám ơn!

Luật sư tư vấn:

Tại Khoản 1 Điều 20 Hiến pháp 2013 đã quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm”.

Nhằm cụ thể hóa Hiến pháp năm 2015 thì tại Khoản 1 Điều 34 Bộ luật dân sự 2015 cũng quy định định về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín: “Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ”

Theo các quy định trên ta có thể thấy danh dự, nhân phẩm của công dân luôn được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Hành vi lợi dụng facebook để bôi nhọ xúc phạm người khác tùy từng mức độ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:

Điều 155 Bộ luật hình sự 2015 đã quy định về tội làm nhục người khác như sau:

– Phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000đ đến 30.000.000đ hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm đối với hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm và danh dự của người khác

– Phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm đối với các trường hợp sau:

+ Phạm tội từ 02 lần trở lên

+ Phạm tội đối với 02 người trở lên

+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để xúc phạm người khác

+ Người đang thi hành công vụ

+ Người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình

+ Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%

– Phạt tù từ 02 năm đến 05 năm đối với phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên

+ Làm nạn nhân tự sát.

– Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

→ Như vậy, tội làm nhục người khác được hiểu là việc người phạm tội có các hành vi xúc phạm người khác nghiêm trọng về nhân phẩm và danh dự:

+ Các hành vi đó được thể hiện bằng lời nói như: sỉ nhục, xóa mạ, chửi bới một cách thô bỉ, tục tĩu… nhằm vào nhân cách danh dự với tính chất hạ thấp nhân cách, danh dự của người bị hại, đồng thời làm cho người bị hại cảm thấy nhục nhã trước người khác.

+ Hoặc thể hiện bằng việc làm, hành vi bỉ ổi (có hoặc không kèm lời nói thô tục) với chính bản thân mình hoặc người bị hại trước đám đông

Đặc trưng của hành vi nêu trên thường là diễn ra trực tiếp, công khai và trước nhiều người. Tuy nhiên cũng không loại trừ trừ việc người phạm tội lợi dụng các trang mạng xã hội để bôi nhọ xúc phạm đến danh dự của người khác.

Một thực tế hiện nay, theo quy định của pháp luật là để cấu thành tội này đòi hỏi người phạm tội phải có hành vi xúc phạm “nghiêm trọng” đến danh dự, nhân phẩm của người khác. Tuy nhiên thế nào là xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự nhân phẩm của người khác thì lại chưa có bất kỳ văn bản nào hướng dẫn cụ thể.

Do đó để xác định vấn đề này các cơ quan tiến hành tố tụng thường phải căn cứ vào các yếu tố như: tính chất của hành vi; mức độ bị xâm hại đến danh dự, nhân phẩn; trình độ nhận thức;…

⇒ Do vậy, ta có thể hiểu rằng khi một người lợi dụng Facebook để bôi nhọ xúc phạm người khác mà hành vi bôi nhọ đó đã xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự của bị hại thì hành vi đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội làm nhục người khác theo quy định tại điều 155 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017