Lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng bị xử lý như thế nào?

Em Luật sư, hiện nay, xuất hiện một chiêu thức lừa đảo mới là người mua hàng trên mạng khi trả tiền thanh toán thì yêu cầu người bán hàng xác minh vào một link, sau khi click vào sẽ khiến tài khoản của người bán hàng “không cánh mà bay”, rất nhiều người than phiền, mất tiền về tình trạng này.

Trong trường hợp này, người bị hại phải làm thế nào?

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó phòng Tranh Tụng, Công ty Luật TNHH TGS thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.

Vấn đề lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng viễn thông, mạng Internet là câu chuyện khá quen thuộc, và càng ngày càng nhiều các thủ đoạn lừa đảo phong phú và tinh vi hơn, từ việc giả mạo cán bộ Ngân hàng, Công an, Tòa án, Viện kiểm sát để yêu cầu nạn nhân chuyển tiền cho họ, hoặc các đối tượng sử dụng các mã độc, ứng dụng có hại để xâm nhập thông tin cá nhân của nạn nhân để thực hiện chiếm đoạt tài sản.

Như trường hợp của vị độc giả ở đây, đối tượng lừa đảo đã tạo ra những trang web ảo, không có tính xác thực để yêu cầu người mua hàng xác nhận, điền các thông tin về tài khoản ngân hàng như số tài khoản, mật mã, phương thức xác thực,… Người mua hàng vì sự nhẹ dạ cả tin hoặc bị đánh lừa bởi hình thức trang web giống như trang web quản lý tài khoản online của Ngân hàng mà sẽ cung cấp ngay các thông tin đủ để đối tượng thực hiện rút toàn bộ số tiền có trong tài khoản của nạn nhân.

Trong các trường hợp bị lừa như vậy, thông thường nạn nhân sẽ bị hoang mang và lo lắng về việc có thể tìm ra được đối tượng lừa đảo và có đòi lại được số tiền của mình trong khi không biết người đó là ai hay không?

Hành vi của đối tượng trên đã đầy đủ các dấu hiệu của tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174, Bộ luật hình sự năm 2015. Và theo quy định tại Điều 143, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, tố giác của cá nhân, cơ quan, tổ chức là căn cứ đầu tiên để khởi tố vụ án hình sự. Khi bạn phát hiện dấu hiệu lừa đảo và thực hiện tố giác, các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bắt buộc phải tiếp nhận đầy đủ và giải quyết kịp thời cho bạn theo đúng quy định của pháp luật.

Bài trả lời được đăng trên báo Pháp Luật  số 154 ngày 2/6/2020

Tuy nhiên, không đơn giản chỉ là việc trình báo, bạn cần phải xác định đúng thẩm quyền của cơ quan Cảnh sát điều tra thụ lý, giải quyết vụ án của bạn cũng như cần phải chứng minh được cho nội dung tố giác của mình.

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì bạn sẽ nộp đơn trình báo tội phạm tại cơ quan Công an tại nơi vụ việc lừa đảo xảy ra, ở đây bạn có thể trình báo cơ quan Công an ngay tại nơi bạn cư trú. Đồng thời kèm theo đơn bạn nên gửi kèm các bằng chứng, minh chứng cho sự kiện đã xảy ra, có thể là nội dung tin nhắn trao đổi, địa chỉ trang web của đối tượng lừa đảo, nội dung ghi âm cuộc nói chuyện,… Khi đó, vụ việc của bạn sẽ được cơ quan cảnh sát điều tra nhanh chóng giải quyết, bằng vào nghiệp vụ của mình, các cơ quan này sẽ tìm ra được những đối tượng lừa đảo để xử lý.

Nếu xác minh được đối tượng lừa đảo thì đối tượng lừa đảo sẽ phải chịu hình phạt như thế nào?

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó phòng Tranh Tụng, Công ty Luật TNHH TGS thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.

Trong trường hợp xác định được danh tính của các đối tượng lừa đảo, các đối tượng này đương nhiên sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, cụ thể là phải đối mặt với việc bị khởi tố/ truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo quy định tại Điều 174, Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, nếu tài sản lừa đảo có giá trị từ 2 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng thì người phạm tội sẽ phải chịu mức án đến 03 năm tù. Tuy nhiên ở đây, các đối tượng đã sử dụng phương tiện điện tử, viễn thông, Internet để lừa đảo, thông qua thủ đoạn tinh vi, chuyên nghiệp do đó có thể coi là hành vi có tính chất chuyên nghiệp và dung thủ đoạn xảo quyệt để phạm tội. Theo Khoản 2 Điều này, người phạm tội có thể phải chịu mức án lên tới 7 năm tù.

Nếu số tiền các đối tượng chiếm đoạt còn lớn hơn nữa, thì tùy thuộc vào mức độ, họ có thể phải chịu mức án lên tới chung thân.

Lời khuyên của Luật sư?

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó phòng Tranh Tụng, Công ty Luật TNHH TGS thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.

Trên thực tế, do sự phát triển vượt bậc của hệ thống thông tin, điện tử, các tội phạm lợi dụng điều này càng trở nên tinh vi hơn, do đó việc xác định được các đối tượng là điều vo cùng khó khăn, nan giải cho các cơ quan chức năng.

Bài trả lời được đăng trên báo Đời sống và Pháp luật số thư 3(88). Từ ngày 1-4/6/2020

Vậy nên, tôi cho rằng không chỉ bạn độc giả đây mà toàn bộ người dân cần phải có sự cảnh giác đối với tội phạm trên mạng và thực hiện các biện pháp an toàn cho chính mình, chẳng hạn như:

• Sàng lọc các thông tin, kiểm tra kỹ càng thông tin trên mạng Internet trước khi thực hiện các giao dịch điện tử.
• Không chia sẻ các thông tin cá nhân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng của mình cho các đối tượng mà mình không quen biết, không công khai danh tính trực tiếp.
• Thận trọng rà soát và kiểm tra kỹ thông tin trước khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền.
• Có biện pháp bảo vệ tài khoản ngân hàng, tài khoản cá nhân của mình để tránh bị các đối tượng lợi dụng, chiếm đoạt.
• Thận trọng với các thư điện tử nặc danh, không rõ ràng, không có thông tin xác thực của người gửi, đồng thời thận trọng với các đường link, ứng dụng không đáng tin cậy.
• Thường xuyên cập nhật thông tin trên mạng Internet về các thủ đoạn mới của những người phạm tội để có biện pháp phòng tránh cho mình.

Bài trả lời của Luật sư Nguyễn Đức Hùng đã được đăng trên Báo pháp luật: https://m.baophapluat.vn/tu-van-365/bi-lua-dao-chiem-doat-tai-san-qua-mang-nguoi-dan-nen-lam-gi-520889.html