Phan Sào Nam có phải ngồi tù lại ?

Tiến sỹ, Luật sư Lê Ngọc Khánh – Công Ty Luật TNHH TGS (Thuộc Đoàn Luật Sư Thành Phố Hà Nội):

Việc Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội  vừa ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh, đối với phạm nhân Phan Sào Nam (cựu giám đốc Công ty cổ phần VTC bị kết án về các tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền” ngày 12-3-2019 của TAND cấp cao tại Hà Nội là có cơ sở, có căn cứ pháp luật.

Đối với trường hợp chấp hành hình phạt tù 5 năm phải đủ các điều kiện quy định tại Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC của Bộ công an, Bộ quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Cụ thể, Điều 6 Thông tư này nêu rõ, đối với trường hợp chấp hành án phạt tù 05 ngoài điều kiện đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn phạt tù thì phạm nhân phải có ít nhất sáu tháng hoặc hai quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên. Tuy nhiên, Phan Sào Nam mới được xếp loại khá quý 3-2019, quý 4-2019 xếp loại trung bình.

Điều 8 Thông tư quy định trong trường hợp đặc biệt phạm nhân đủ điều kiện và đã lập công hoặc đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo sẽ được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù. Như vậy, trường hợp xác định được Phan Sào Nam không đạt đủ điều kiện về xếp loại phạm nhân và không lập công như TAND tỉnh Quảng Ninh đã căn cứ để ra quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì việc VKSND cấp cao tại Hà Nội ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm là hoàn toàn có cơ sở.

Theo phân tích của viện kiểm sát, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29-4-2019 trước đó được xác định không có căn cứ, dẫn đến quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh cũng không đủ điều kiện và không có căn cứ theo quy định của pháp luật.

Vì vậy, Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội  đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam là có cơ sở pháp lý, có căn cứ pháp luật.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 thì: “Trường hợp hành vi, bản án, quyết định của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền trong hoạt động tư pháp có vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì Viện kiểm sát nhân dân phải kháng nghị. Cơ quan, người có thẩm quyền phải giải quyết kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân theo quy định của pháp luật.”

Ngoài ra Khoản 5 Điều 167 Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án hình sự như sau: “Kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu Tòa án, cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp, cấp dưới, cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự, người có thẩm quyền và cá nhân có liên quan trong thi hành án hình sự; yêu cầu đình chỉ việc thi hành, sửa đổi hoặc bãi bỏ quyết định có vi phạm pháp luật trong thi hành án hình sự; chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật.”

Cùng với đó, tại Khoản 2 Điều 42 Quyết định số 501/QĐ-VKSTC năm 2017 của VKSNDTC quy định về thực hiện quyền kháng nghị thì: “Viện kiểm sát kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm những quyết định sau đây của Tòa án cùng cấp và cấp dưới: quyết định miễn, giảm thời hạn chấp hành án phạt tù; quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, quyết định hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện; quyết định rút ngắn thời gian thử thách của án treo; quyết định rút ngắn thời gian thử thách của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện; quyết định giảm thời hạn, miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ; quyết định miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú, miễn chấp hành thời hạn quản chế còn lại.”

Trường hợp có căn cứ và kháng nghị được chấp nhận thì có hậu quả pháp lý nào xảy ra? (tức là Phan Sào Nam ngồi tù lại có đúng quy đinh pháp luật không ? ; không tính đến việc kiểm tra về mặt Đảng thì những người ra quyết định giảm án tù sai sẽ phải chịu trách nhiệm gì) ?

Tiến sỹ, Luật sư Lê Ngọc Khánh – Công Ty Luật TNHH TGS (Thuộc Đoàn Luật Sư Thành Phố Hà Nội):

Trường hợp TAND cấp cao tại Hà Nội chấp nhận kháng nghị của VKSND cấp cao tại Hà Nội và có căn cứ để hủy các quyết định giám thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh, thì Phan Sào Nam phải tiếp tục thi hành án theo bản án đã có hiệu lực của pháp luật.

Đối với các cá nhân có sai phạm trong vụ việc, nếu cơ quan chức năng vào cuộc điều tra xác minh có hành vi vi phạm pháp luật thì những cá nhân này có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về “Tội ra quyết định trái pháp luật” theo quy định tại Điều 371 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) hoặc “Tội tha trái pháp luật người bị bắt, người đang bị tạm giữ, tạm giam, người đang chấp hành án phạt tù” quy định tại Điều 378 Luật này.

Ý kiến của Tiến sỹ, Luật sư Lê Ngọc Khánh – Công Ty Luật TNHH TGS (Thuộc Đoàn Luật Sư Thành Phố Hà Nội) đã được đăng tải trên Báo Pháp Luật Việt Nam:

https://baophapluat.vn/bat-thuong-trong-quyet-dinh-giam-an-tu-voi-phan-sao-nam-vien-kiem-sat-khang-nghi-la-co-co-so-phap-ly-post412775.html