Sa thải người lao động

Câu hỏi:

Thưa luật sư, tôi hiện đang mang thai 3 tháng tại công ty X. Tôi có ký hợp đồng không xác định thời hạn với công ty, nhưng do mang bầu thể chất của tôi không được như trước nên không đảm bảo chất lượng công việc. Vừa rồi phòng nhân sự đã ra quyết định kỷ luật sa thài với tôi vì lí do trên. Nhưng tôi tìm hiểu trên mạng thấy họ làm như vậy là sai pháp luật. Mong quý luật sư giải đáp giúp tôi và tôi cần phải làm gì?

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng để gửi câu hỏi về cho Công ty Luật TNHH TGS. Sau khi tiếp nhận và nghiên cứu tình huống bạn đưa ra, luật sư bên tôi có những tư vấn cho câu hỏi của bạn như sau:

• Về hình thức xử lý kỉ luật sa thải:

Thứ nhất, điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp được ra hình thức xử lý kỷ luật sa thải đối với người lao động là phải thuộc một trong 03 trường hợp quy định tại Điều 126 Bộ luật lao động năm 2012. Theo đó, 03 trường hợp pháp luật quy định được xử lý kỉ luật sa thải gồm:

+ Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;

+  Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm.

+ Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng.

Xét vào tình huống bạn cung cấp, phòng nhân sự đã ra quyết định kỷ luật sa thải đối với bạn vì lý do mang bầu, không đảm bảo chất lượng công việc do thể chất suy giảm là không có căn cứ pháp luật.

Ngoài ra, theo khoản 3, Điều 155 Bộ luật lao động năm 2012 về “Bảo vệ thai sản đối với lao động nữ” quy định: “ Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động.”

Thứ hai, về thẩm quyền xử lý kỉ luật sa thải, căn cứ theo khoản 12, Điều 1 NĐ 148/2018/NĐ-CP quy định: “Người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động là người có thẩm quyền ra quyết định xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động”. Cùng với đó, căn cứ theo khoản 1, Điều 1 của Nghị định này liệt kê người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động bao gồm các trường hợp sau:

+ Người đại diện theo pháp luật quy định tại điều lệ của doanh nghiệp, hợp tác xã ;

+ Người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật ;

+ Người được các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân ủy quyền làm người đại diện theo quy định của pháp luật;

+ Cá nhân trực tiếp sử dụng lao động ;

+ Người được người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức ủy quyền bằng văn bản về việc giao kết hợp đồng lao động.

Như vậy, theo tình huống của bạn cung cấp, phòng nhân sự ra quyết định kỷ luật sa thải với bạn thì phòng nhân sự phải là người đã giao kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn với bạn trước đó- tức thuộc trường hợp được người đại diện theo pháp luật của công ty ủy quyền bằng văn bản về việc giao kết hợp đồng lao động, nếu không có giấy ủy quyền đó thì việc ra quyết định xử lý kỷ luật sa thải là không đúng thẩm quyền.

Kết luận, dựa theo những thông tin bạn thì việc công ty ra quyết định xử lý kỉ luật sa thải đối với bạn là trái pháp luật vì không có căn cứ pháp luật và có thể là cả không đúng thẩm quyền.

• Trong tình huống của bạn, lỗi hoàn toàn thuộc về phía người sử dụng lao động đã sa thải người lao động trái với quy định pháp luật. Vì vậy, bạn có thể:
• Trước hết, khiếu nại với NSDLĐ để hủy quyết định sa thải
• Nếu không được, bạn có thể nộp đơn khiếu nại lên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội
• Khởi kiện ra tòa án nơi có trụ sở của NSDLĐ
• Tố cáo ra cơ quan công an theo Điều 162 Bộ luật Hình sự năm 2015 về Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật.

Đa số, các vụ việc NLĐ xử lý kỉ luật lao động sa thải trái với quy định của pháp luật khi có đơn khiếu nại của NLĐ thì sẽ được công ty xem xét xử lý luôn, vì vậy không cần đến các biện pháp sau.

Với tình huống của bạn, căn cứ theo Điều 42 Bộ luật lao động năm 2012 về “Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật” thì bạn có thể được người lao động giải quyết những chế độ quyền, lợi ích sau:

Trường hợp 1: bạn muốn đi làm lại thì công ty sẽ nhận lại bạn vào vị trí cũ và nhận được: tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày bạn không được làm việc + ít nhất 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ bạn đã ký với công ty.

Trường hợp 2: bạn không muốn đi làm do mong muốn của bạn thì bạn sẽ nhận được: tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày bạn không được làm việc + ít nhất 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ bạn đã ký với công ty + trợ cấp thôi việc.

Trường hợp 3: bạn không đi làm lại do mong muốn của NLĐ và bạn đồng ý thì bạn nhận được: tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày bạn không được làm việc + trợ cấp thôi việc + ít nhất 04 tháng tiền lương theo HĐLĐ bạn đã ký với công ty.

Trường hợp 4: bạn muốn đi làm lại nhưng công ty không còn vị trí cũ trước bạn làm việc thì bạn nhận được: tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày bạn không được làm việc + ít nhất 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ bạn đã ký với công ty + vị trí công việc mới (thương lượng sửa đổi, bổ sung HĐLĐ).

Ngoài ra, trường hợp bạn không còn muốn đi làm tại công ty, bạn còn được thanh toán đầy đủ các khoản liên quan đến quyền lợi của mình: nợ lương, thưởng, chốt sổ bảo hiểm và trả lại sổ bảo hiểm xã hội cùng những giấy tờ khác mà NSDLĐ đã giữ lại của bạn theo Điều 47 BLLĐ năm 2012 (nếu có) và nếu bạn bị sa thải mà trước đó chưa nghỉ hàng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hàng năm thì được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ theo Điều 114 (nếu có).

Trên đây là toàn bộ tư vấn của luật sư chúng tôi cho câu hỏi của bạn, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, xin hãy liên hệ đến số hotline: 1900 8698. Công ty Luật TNHH TGS luôn sẵn sàng để hỗ trợ bạn tốt nhất những vấn đề pháp luật.

Trân trọng!