First News tố Lazada, Sendo và Shopee tiếp tay kinh doanh tiêu thụ sách giả, tung bằng chứng “không thể chối cãi”

Theo ông Nguyễn Văn Phước – CEO First News.“Biết bao nhiêu bạn đọc đã bị đánh lừa bởi các sàn thương mại điện tử bán sách online; rõ ràng, họ đã tiếp tay 1 cách trực tiếp hay gián tiếp – tôi không cần biết, vì họ đã không giám sát được hàng trên sàn của họ, là Shopee, Lazada và Sendo”.

Liên quan đến bài viết trên trang Wedsite: CAFEBIZ

Luật sư Thạc Sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc, Hãng Luật TGS – thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho rằng: Nếu việc mua bán sách giả diễn ra trên các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada và Sendo) như thông tin mà First News đã công bố là đúng, thì đó là hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của các tác giả, nhà xuất bản và người tiêu dùng.

Khoản 6 Điều 37 Nghị định số 52/2013/NĐ-CP của Chính phủ về thương mại điện tử đã quy định người bán trên sàn giao dịch thương mại điện tử có trách nhiệm: “Tuân thủ quy định của pháp luật về thanh toán, quảng cáo, khuyến mại, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định của pháp luật có liên quan khác khi bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ trên sàn giao dịch thương mại điện tử”. Đồng thời, việc “lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh;” cũng là hành vi bị cấm theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 4 Nghị định này.

Mặc dù, các sàn giao dịch thương mại điện tử (website thương mại điện tử) chỉ là các đơn vị trung gian, cho phép các thương nhân, tổ chức, cá nhân tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình mua bán hàng hóa, dịch vụ trên đó. Tuy nhiên, Khoản 8 Điều 36 Nghị định số 52/2013/NĐ-CP, được hướng dẫn tại Điều 4 Thông tư 47/2014/TT-BCT của Bộ Công thương đã quy định thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử có trách nhiệm: “Có biện pháp xử lý kịp thời khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh về hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật trên sàn giao dịch thương mại điện tử.”; “Loại bỏ khỏi website những thông tin bán hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và các hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật khác khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh có căn cứ xác thực về những thông tin này.”. Do đó, nếu các sàn giao dịch điện tử không kịp thời phát hiện, ngăn chặn và loại bỏ khỏi website những loại sách giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và Luật xuất bản (đặc biệt là khi đã nhận được cảnh báo hoặc khiếu nại) là không đúng quy định của pháp luật.

Ngoài các quy định nêu trên, hệ thống pháp luật của chúng ta đã có rất nhiều các văn bản và các quy định bảo vệ quyền tác giả và các nhà xuất bản như: Bộ luật dân sự năm 2015, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009, Luật xuất bản năm 2012 và hàng loạt các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính có liên quan (Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan; Nghị định 159/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản; và Nghị định 185/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng v.v..). Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã có các quy định về “Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan” (Điều 225) và “Tội vi phạm các quy định về hoạt động xuất bản” (Điều 344).

Tuy nhiên, tình trạng xâm phạm bản quyền trong lĩnh vực quyền tác giả và xuất bản vẫn rất nghiêm trọng. Với sự phát triển của mạng intrernet và các trang thương mại điện tử. Thì đã tạo ra một kênh phát tán sách giả mới, khiến cho vấn nạn sách lậu càng trở nên phức tạp và khó kiểm soát. Thực trạng này đã khiến cho nhiều công ty phát hành, nhà xuất bản và các tác giả nản lòng, khi phải gánh chịu những thiệt hại lớn về kinh tế và uy tín.

Điều đó cho thấy, các quy định pháp luật trong lĩnh vực này vẫn có những hạn chế và chưa được thực thi một cách nghiêm minh và đầy đủ trên thực tế. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần phải tích cực vào cuộc hơn nữa, thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình, kiêm quyết đấu tranh, xử lý kịp thời và nghiêm minh các hành vi vi phạm. Đồng thời, bạn đọc và toàn xã hội cũng phải nâng cao nhận thức, không sử dụng các ấn phẩm, sách giả thì mới có thể ngăn chặn một cách hiệu quả vấn nạn sách lậu.