Xoay quanh vụ kiện tác phẩm “Gánh mẹ” và quyền của tác giả
Xoay quanh vụ kiện tác phẩm “Gánh mẹ” và quyền của tác giả

Xoay quanh vụ kiện tác phẩm “Gánh mẹ” và quyền của tác giả

Thời gian vừa qua, vụ tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ giữa nhà thơ Trương Minh Nhật và Công ty Lý Hải Production cùng nhạc sĩ Đoàn Đông Đức (Nghệ danh Quách Been) đã thu hút không nhỏ sự chú ý của dư luận. Cụ thể, “Gánh mẹ” là nhạc phim Lật mặt 4: Nhà có khách do Công ty TNHH Lý Hải Production là đơn vị sản xuất. Được biết, công ty Lý Hải đã ký kết hợp đồng với nhạc sĩ Quách Been (tác giả sáng tác bài hát) sử dụng bài hát Gánh mẹ trong bộ phim của mình.

Xoay quanh vụ kiện tác phẩm “Gánh mẹ” và quyền của tác giả

Tuy nhiên vào tháng 10.2019, ông Trương Minh Nhật khẳng định, ca khúc Gánh mẹ có phần lời là bài thơ cùng tên của ông và tố cáo nhạc sĩ Quách Beem đã sử dụng không xin phép. Ông Nhật yêu cầu công khai xin lỗi, đính chính lại tất cả các ấn phẩm có bài Gánh mẹ với phần tác giả sẽ là: nhạc Quách Beem, lời thơ Trương Minh Nhật. Các bên sau đó không đạt được thỏa thuận thống nhất với nhau, đến tháng 12.2019, TAND TP HCM đã tiến hành thụ lý hồ sơ vụ án này.

Sau nhiều lần tạm hoãn, đến ngày 21.10.2020, phiên xét xử sơ thẩm đầu tiên của vụ kiện được diễn ra. Tại phiên tòa, đại diện bên nguyên đơn bác bỏ toàn bộ các yêu cầu của nguyên đơn về việc bồi thường thiệt hại, cải chính công khai thông tin đối với tác phẩm “Gánh mẹ”. Đồng thời cũng tại phiên xét xử, ông Trương Minh Nhật đã đưa ra được thêm tình tiết mới, cụ thể đó là biên bản làm việc với bà Trần Ngọc Diễm Châu vào ngày 01.10.2019 (người được cho là quản lý của Quách Been) và biên bản làm việc với nhạc sĩ Quách Been ngày 11.10.2019.

Biên bản làm việc trong vụ tranh chấp tác phẩm Gánh mẹ
Biên bản làm việc trong vụ tranh chấp tác phẩm Gánh mẹ

Đặc biệt trong biên bản làm việc ngày 11.10.2019, ông Đoàn Đông Đức và ông Trương Minh Nhật thống nhất thỏa thuận với nhau về việc “ông Trương Minh Nhật và tôi sẽ hợp tác trong tác phẩm Gánh mẹ 2, lời thơ Trương Minh Nhật, phổ nhạc Quách Beem”. Hội đồng xét xử cho rằng vì có 2 chứng cứ mới cần phải làm rõ theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự. Do đó Hội đồng xét xử cho biết sẽ triệu tập bà Trần Ngọc Diễm Châu và ông Đoàn Đông Đức đến tòa để làm việc, tiến hành đối chất công khai chứng cứ giữa các bên nguyên đơn và bị đơn.

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) chia sẻ: “Thực tế trong trường hợp này, việc xác định ai là tác giả sáng tác ra tác phẩm “Gánh mẹ” trước là vô cùng quan trọng. Bởi lẽ tại Khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2019 quy định quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện d­ưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay ch­ưa công bố, đã đăng ký hay ch­ưa đăng ký”.

Như vậy, không liên quan đến việc tác phẩm đã được đăng ký bản quyền tác giả hay chưa, nếu trong trường hợp bài thơ “Gánh mẹ” của tác giả Minh Nhật được định hình trước tiên, thì quyền tác giả của Minh Nhật vẫn được nhà nước bảo hộ. Thậm chí nhà thơ Minh Nhật hoàn toàn có quyền yêu cầu Cục Bản quyền tác giả từ hủy bỏ hiệu Giấy chứng nhận đã cấp cho Quách Been theo quy định tại Khoản 2 Điều 55 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2019 như sau:

Trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan không phải là tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan hoặc tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng đã đăng ký không thuộc đối tượng bảo hộ thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan.”

Luật sư Tuấn cho rằng, cái khó ở đây là làm thế nào để chứng minh bài thơ “Gánh mẹ” được định hình trước bài hát “Gánh mẹ”? Bởi lẽ, theo như nhạc sĩ Quách Been khẳng định ông đã sáng tác bài hát này từ năm 2013 và đăng ký bản quyền tác giả năm 2014. Còn phía nhà Thơ Trương Minh Nhật hiện tại chưa đưa ra được bằng chứng về việc bài thơ của mình ra đời trước khi Quách Been sáng tác bài hát “Gánh mẹ”.

Giả dụ nhà thơ Minh Nhật có thể chứng minh được, thì còn một vấn đề nữa cũng rất khó để xử lý đó là yêu cầu đòi bồi thường của nguyên đơn. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 584 Bộ Luật dân sự 2015 “Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường”. Như vậy, ba điều kiện để Trương Minh Nhật có thể yêu cầu bị đơn bồi thường thiệt hai cho mình đó là:

– Có thiệt hại xảy ra: Trường hợp tranh chấp bài thơ “Gánh mẹ” rất khó để quy đổi thiệt hải của tác giả sang bằng tiền mặt. Và tất nhiên, vấn đề này với tư cách là nguyên đơn yêu cầu đòi bồi thường, nhà thơ Trương Minh Nhật bắt buộc phải chứng minh yếu tố thiệt hại của mình.

– Hành vi gây thiệt hại là hành vi trái pháp luật

– Có mối quan hệ nhận quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra

Phải đáp ứng được đầy đủ ba yếu tố trên thì Trương Minh Nhật mới có căn cứ yêu cầu đòi bồi thường tử Công ty Lý Hải Production và Quách Been được.

Đến thời điểm hiện tại, vụ kiện vẫn chưa có phán quyết cuối cùng của tòa. Do đó, mọi quan điểm nêu trên chỉ là giả thiết. Tuy nhiên, khi vụ tranh chấp này kết thúc, tôi tin rằng đây sẽ là một trong những tranh chấp về bản quyền tác giả điển hình tại Việt Nam. Cũng sẽ cảnh tỉnh tới người dân về việc đảm bảo nguyên vẹn, tôn trọng quyền của tác giả.

>>Tham khảo thêm: Quy trình xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành

call-to-like

Đội ngũ luật sư – Công ty Luật TGS

lstuan

 

Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS

Luật sư Tuấn đạt được nhiều kinh nghiệm tư vấn pháp luật trong các lĩnh vực như khai thác khía cạnh thương mại của Quyền Sở hữu trí tuệ, viễn thông, đầu tư, doanh nghiệp, bất động sản…

thu

 

Nguyễn Thị Hường – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ/Doanh nghiệp

Là chuyên gia pháp lý về lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ. Đã tham gia tư vấn cho các Khách hàng trong và ngoài nước về các vấn đề về đăng ký bảo hộ và giải quyết tranh chấp về Nhãn hiệu, Thương hiệu, Kiểu dáng, Sáng chế, hiện bà là Trưởng Phòng Nhãn hiệu của văn phòng luật TGS.

oanh

 

Nguyễn Thị Oanh – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ

Là một chuyên viên giỏi trong lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ, doanh nghiệp. Đặc biệt bà Oanh chuyên tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về giấy phép con như: giấy phép hoạt động cho thuê lại lao động, kiểm nghiệm mỹ phẩm,.....

huongtran

 

Đặng Phương Chi – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ

Là một chuyên gia trong lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ. Đặc biệt bà Hương là chuyên gia tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về nhãn hiệu, thương hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, bản quyền tác giả,...

tu van
ảnh đại diện luật sư tuấn

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí

  • Luật Sư - Văn Phòng Luật TGS Law
  • Địa chỉ: Số 34, Ngõ 187 Trung Kính, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
  • Điện thoại: 0984.769.278
  • Email: contact.tgslaw@gmail.com
  • Hotline: 0985.928.544 - Luật Sư Nguyễn Văn Tuấn

Hoặc Bạn Có Thể Gửi Nội Dung Đăng Ký Tư Vấn Miễn Phí Qua Biểu Mẫu Dưới Đây Chúng Tôi/Luật Sư Sẽ Liên Hệ Lại Ngay!