Xác định hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của cá nhân, tổ chức đối với bản quyền tác giả và sở hữu công nghiệp (sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp,…). Tuy nhiên những quyền này lại thường xuyên bị xâm phạm, vậy làm cách nào để xác định hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và chế tài xử lý ra sao?

Nguyên nhân dẫn đến tình trạnh vi phạm sở hữu trí tuệ

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng xâm phạm sở hữu trí tuệ ngày một gia tăng:

– Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ đem lại nhiều lợi ích về kinh tế cho các đối tượng xâm phạm;

– Người tiêu dùng vẫn chưa thể phân biệt được hàng giả – hàng thật do đó không có sự sàng lọc trong việc tiêu dùng;

– Các chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ chưa nhận thức được một cách toàn diện việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình;

– Các quy định về sở hữu trí tuệ và hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ còn chưa tập trung, mà rải rác trong quá nhiều văn bản và chưa thật sự đầy đủ;

– Trên thực tế, tổ chức và hoạt động của các cơ quan có trách nhiệm đấu tranh với các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn thiếu đồng bộ và chồng chéo, nhiều tầng nấc xử lý khiến hiệu lực thực thi bị phân tán, phức tạp. Hiện có tới 6 loại cơ quan (UBND các cấp, thanh tra khoa học và công nghệ, thanh tra văn hóa, cảnh sát kinh tế, quản lý thị trường, hải quan) cùng có thẩm quyền xử phạt vi phạm

Xác định hành vi xâm phạm quyền Sở hữu trí tuệ

Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là hành vi:

– Xâm phạm quyền tác giả;

– Xâm phạm các quyền liên quan đến quyền tác giả;

– Xâm phạm quyền đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí;

– Xâm phạm quyền đối với bí mật kinh doanh;

– Xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu, tên thương mại và chỉ dẫn địa lý;

– Xâm phạm quyền đối với cây trồng.

Vì vậy, chúng ta cần trú trọng trong vấn đề đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ cho đối tượng của mình để hạn chế và ngăn chặc được các hành vi xâm phạm.

Căn cứ bị xem xét là hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ

Pháp luật cũng quy định hành vi bị xem xét là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ khi có đủ các căn cứ sau:

– Đối tượng bị xem xét thuộc phạm vi các đối tượng đang được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Hành vi bị xem xét ở đây được hiểu là hành vi bị nghi ngờ là hành vi xâm phạm và bị xem xét nhằm đưa ra kết luận có phải là hành vi xâm phạm hay không. Căn cứ xác định đối tượng có được bảo hộ hay không dựa trên xem xét các tài liệu; chứng cứ chứng minh căn cứ phát sinh; xác lập các loại quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật. Ví dụ: Đối với tên thương mại, đối tượng được bảo hộ được xác định trên cơ sở quá trình sử dụng, lĩnh vực và lãnh thổ sử dụng tên thương mại đó.

– Có yếu tố xâm phạm trong đối tượng bị xem xét. Nghĩa là những yếu tố được tạo ra từ hành vi xâm phạm khi xem xét đối tượng bị nghi ngờ nhằm đưa ra kết luận. Các yếu tố xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bao gồm: yếu tố xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan; yếu tố xâm phạm quyền sáng chế; kiểu dáng công nghiệp; nhãn hiệu;…

– Người thực hiện hành vi bị xem xét không phải là chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và không phải là người được pháp luật hoặc cơ quan có thẩm quyền cho phép. Thuộc một trong các trường hợp ngoại lệ của quyền sở hữu trí tuệ mà các chủ thể không phải chủ sở hữu hay người quản lí sở hữu trí tuệ được phép sử dụng.

– Hành vi bị xem xét xảy ra tại Việt Nam. Nếu hành vi xem xét không xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam thì trường hợp này sẽ không có hành vi xâm phạm.

Chế tài xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Để xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thì pháp luật cũng đã quy định chi tiết 03 chế tài chính để xử lý, cụ thể:

– Chế tài hành chính: áp dụng khi có hành vi có hành vi vi phạm gây thiệt hại cho người tiêu dùng, cho xã hội hay trực tiếp hoặc giao cho người khác nhập khẩu, sản xuất, vận chuyển và buôn bán hàng hóa giả mạo.

– Chế tài dân sự: được áp dụng khi có yêu cầu khởi kiện vụ án ra tòa của chủ thể quyền.

– Chế tài hình sự: áp dụng khi bị các cơ quan chức năng phát hiện có dấu hiệu, hành vi vi phạm gây nguy hiểm cho xã hội.

⇒ Xem chi tiết về: Chế tài xử lý xâm phạm sở hữu trí tuệ

Việc áp dụng chế tài nào sẽ tùy vào mức độ nghiêm trọng và hậu quả của hành vi đó để áp dụng sao cho phù hợp, vừa hợp tình, vừa hợp lý.

Mọi vấn đề thắc mắc liên hệ hotline tư vấn miễn phí: (024).6682.8986 để được Luật sư tư vấn, giải đáp.