Phân biệt quyền tác giả và quyền liên quan, mối quan hệ giữa chúng

Quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả là hai quyền được pháp luật quy định độc lập. Vậy giữa quyền tác giả và quyền liên quan có mối quan hệ gì với nhau và làm sao để phân biệt được. Bài viết này Luật TGS sẽ phân tích cụ thể,

Mối quan hệ giữa quyền tác giả và quyền liên quan

Một tác phẩm khi ra đời, được thể hiện dưới hình thức nhất định, được công bố nhưng để được cộng đồng tiếp nhận thì cần phải được người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, người phát sóng đóng vai trò trung gian, truyền đạt nội dung, thông tin, giá trị của tác phẩm gốc đến với công chúng, để tác phẩm đó có thể đi vào lòng người hơn. Đây được gọi là quyền liên quan đến quyền tác giả. Vì vậy, mối liên hệ giữa chúng rất chặt chẽ.

Quyền liên quan và quyền tác giả có những điểm chung giống nhau như:

– Một tác phẩm được khi ra đời, được thể hiện dưới hình thức nhất định, được công bố.

– Đều là thành quả sáng tạo, mang tính nghệ thuật cao và không vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục.

– Được bảo hộ kể từ khi tác phẩm ra đời mà không cần phải đăng ký.

Phân biệt quyền tác già và quyền liên quan

Về khái niệm

– Quyền tác giả: là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

Ví dụ: Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là tác giả bài hát “Nhớ mùa thu Hà Nội” thì nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có quyền tác giả đối với bài hát “Nhớ mùa thu Hà Nội”

– Quyền liên quan: là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.

Ví dụ: Ca sỹ Hồng Nhung xin phép tác giả (hoặc mua) ca khúc “Nhớ mùa thu Hà Nội” để trình diễn trên sân khấu thì ca sỹ Hồng Nhung là người có quyền liên quan đối với cuộc biểu diễn bài hát “Nhớ mùa thu Hà Nội” của mình.

Về căn cứ phát sinh, xác lập quyền tác giả và quyền liên quan

– Đối với quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký bản quyền tác giả.

– Đối với quyền liên quan phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa được định hình hoặc thực hiện mà không gây phương hại đến quyền tác giả.

Về đối tượng được bảo hộ

– Quyền tác giả: đối tượng được bảo hộ là tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Tác phẩm ở đây được hiểu là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật và khoa học có thể được thể hiện dưới bất kỳ hình thức và phương thức nào.

Ví dụ như: tác phẩm văn học, khoa học; sách giáo khoa; tác phẩm báo chí;..

– Quyền liên quan: đối tượng được bảo hộ là cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.

Về chủ thể được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan

– Quyền tác giả: tổ chức, cá nhân là người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và chủ sở hữu tác giả. Tác phẩm được công bố phải là tác phẩm chưa được công bố hoặc đã được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày tác

– Quyền liên quan: tổ chức, cá nhân được bảo hộ quyền liên quan bao gồm:

+) Diễn viên, ca sĩ, nhạc công, vũ công và những người khác trình bày tác phẩm văn học, nghệ thuật;

+) Tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu cuộc biểu diễn;

+) Tổ chức, cá nhân định hình lần đầu âm thanh, hình ảnh của cuộc biểu diễn hoặc các âm thanh, hình ảnh khác;

+) Tổ chức khởi xướng và thực hiện việc phát sóng.

Về điều kiện bảo hộ

– Quyền tác giả muốn được bảo hộ phải đáp ứng các điều kiện như sau: có tính nguyên gốc; được định hình dưới một dạng vật chất nhất định; trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học. Chi tiết: Điều kiện bảo hộ quyền tác giả

– Quyền liên quan để được bảo hộ phải đáp ứng đủ điều kiện: là có tính nguyên gốc, phải có dấu ấn sáng tạo của chủ thể liên quan và không gây phương hại đến quyền tác giả.

Về nội dung bảo hộ

– Quyền tác giả: bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản;

– Quyền liên quan: chủ yếu là quyền tài sản, duy nhất chỉ có người biểu diễn có quyền nhân thân.

Về thời hạn bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan

Thời gian bảo hộ giữa quyền tác giả và quyền liên quan cũng có đôi chút khác nhau, đây cũng là 1 yếu tố để so sánh chúng từ đó phân biệt được chính xác nhất.

– Đối với quyền tác giả:

+ Quyền nhân thân: Được bảo hộ vô thời hạn trừ quyền công bố tác phẩm;

+ Quyền tài sản: Sẽ có thời hạn bảo hộ quy định chi tiết tại Luật Sở hữu trí tuệ 2009 sửa đổi bổi sung cho Khoản 2 Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005.

– Đối với quyền liên quan: Thời hạn bảo hộ quyền của người biểu diễn, của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình và của tổ chức phát sóng là 50 năm.

>> Xem chi tiết quy định về thời hạn bảo hộ quyền tài sản và quyền liên quan TẠI ĐÂY

Trên đây là một số tiêu trí để phân biệt quyền tác giả và quyền liên quan, hy vọng bạn đọc sẽ rõ hơn về 2 khái niệm này, tránh nhầm lần.