[Update] Quyền thừa kế của con nuôi theo luật mới?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn luật sư thành phố Hà Nội:

Thứ nhất, về việc nhận nuôi con nuôi: Theo quy định luật hiện hành, việc nhận con nuôi phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo quy định tại Điều 23 Nghị định 19/2011/NĐ-CP và Điều 50 Luật nuôi con nuôi 2010, việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày 01/01/2011 mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày 01/01/2011 đến hết ngày 31/12/2015 tại Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi thường trú của cha mẹ nuôi và con nuôi, nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
• Đến thời điểm Luật này có hiệu lực, quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống;
• Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con.

Như vậy, để xác định quyền thừa kế của con nuôi thì trước hết việc nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện theo luật định và được thực hiện đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, về vấn đề hưởng quyền thừa kế đối với con nuôi: Theo Điều 675 Bộ luật Dân sự 2015, trong trường hợp người để lại di sản thừa kế mất mà không để lại di chúc, việc chia di sản cho những người thừa kế sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Điều 676 luật này quy định những người thừa kế thuộc hàng thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha, mẹ và con của người chết. Trên nguyên tắc không phân biệt đối xử trong quan hệ hôn nhân và gia đình, pháp luật quy định những người thừa kế cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau mà không phân biệt con đẻ, con nuôi.

Do đó, nếu việc nhận nuôi con nuôi được thực hiện theo đúng quy định pháp luật, được pháp luật công nhận thì con nuôi sẽ được hưởng phần di sản thừa kế ngang bằng nhau như con đẻ trong hàng thừa kế thứ nhất.

Trước hết, hai anh em bạn có thể thoả thuận về việc hưởng di sản thừa kế của bố mẹ hoặc làm thủ tục khai nhận thừa kế, trong trường hợp không thể thoả thuận thì có thể thực hiện khởi kiện ra Toà án có thẩm quyền.