Xây dựng không phép: Buộc phá dỡ hay nộp tiền để tồn tại?

Thực tế hiện nay có rất nhiều công trình xây dựng “mọc lên” mà không có giấy phép. Xoay quanh vấn đề chế tài, có nhiều người thắc mắc rằng công trình xây dựng không có giấy phép sẽ buộc phải phá dỡ hay có thể phạt tiền để được phép tồn tại? Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ giải đáp thắc mắc này như sau:

Trước tiên, để làm rõ được vấn đề, chúng ta phải hiểu thế nào là “ xây dựng không phép”.

“Xây dựng không phép” là việc chủ đầu tư trong trường hợp pháp luật quy định phải có giấy phép xây dựng khi khởi công xây dựng công trình nhưng lại tiến hành khởi công không có giấy phép xây dựng. Một số khái niệm quan trọng đã được quy định trong Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014, cụ thể:

Theo khoản 17 Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014, “giấy phép xây dựng” là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho chủ đầu tư để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời công trình.

Còn theo khoản 10 Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014, “công trình xây dựng” là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế.

Công trình xây dựng được phân loại thành các nhóm: Công trình dân dụng ( nhà ở, nhà nghỉ, bệnh viện…); Công trình công nghiệp (công trình dầu khí, công trình hóa chất…); Công trình hạ tầng kỹ thuật (công trình cấp nước, công trình thoát nước…); Công trình giao thông (công trình cầu, hầm…); Công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn (công trình thủy lợi, đê điều…); Công trình Quốc phòng an ninh.

Thứ hai, về vấn đề buộc phá dỡ hay nộp tiền để tồn tại thì pháp luật cũng có quy định cụ thể cho 2 trường hợp này, cụ thể:

Trường hợp xây dựng không phép nhưng không bị buộc tháo dỡ (thay vào đó là hình thức xử phạt hành chính):

Căn cứ theo khoản 2, 3 Điều 79 Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định, bao gồm các trường hợp:

• Công trình xây dựng theo quy định của pháp luật phải có giấy phép xây dựng mà không có giấy phép xây dựng.
• Công trình xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cơ quan có thẩm quyền cấp.
• Công trình xây dựng sai thiết kế được cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt; sai quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt (đối với công trình xây dựng được miễn giấy phép xây dựng).

 Điều kiện để không bị phá dỡ là: Xảy ra sau ngày 04/01/2008 mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018; Không vi phạm chỉ giới xây dựng; Không gây ảnh hưởng các công trình lân cận; Không có tranh chấp; Xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp; Nay phù hợp với quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

• Hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo.
• Tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới.
• Tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng.
• Xây dựng công trình sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đô thị đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với công trình xây dựng được miễn giấy phép xây dựng.
• Hành vi xây dựng không phép, xây dựng sai phép, xây dựng sai thiết kế được phê duyệt theo quy định của Nghị định 23/2009/NĐ-CP mà đã ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ, nhưng đến ngày 30/11/2013 vẫn chưa thực hiện.

Điều kiện để không bị phá dỡ là: Hành vi vi phạm kết thúc trước ngày 15/01/2018; Không vi phạm chỉ giới xây dựng; Không gây ảnh hưởng các công trình lân cận; Không có tranh chấp; Xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp; Nay phù hợp với quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Xem thêm chi tiết:  Các trường hợp không bị tháo dỡ

Trường hợp công trình xây dựng không phép buộc phải tháo dỡ:

Theo khoản 1 Điều 118 Luật Xây dựng năm 2014, việc phá dỡ công trình xây dựng được thực hiện trong các trường hợp sau:

– Để giải phóng mặt bằng xây dựng công trình mới, công trình xây dựng tạm;

– Công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng và công trình lân cận;

– Công trình xây dựng trong khu vực cấm xây dựng;

– Công trình xây dựng sai quy hoạch xây dựng, công trình xây dựng không có giấy phép đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với nội dung quy định trong giấy phép xây dựng; trừ trường hợp ngoại lệ theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 79 Nghị định 139/2017/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng.

– Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; xây dựng sai với thiết kế được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng;

Xem thêm: Các trường hợp bắt buộc phải bị tháo dỡ nhà ở

– Nhà ở riêng lẻ có nhu cầu phá dỡ để xây dựng mới.

Qua bài viết trên đây, hy vọng chúng tôi có thể giải đáp phần nào thắc mắc của bạn về vấn đề buộc phá dỡ hay nộp tiền để tồn tại đối với công trình xây dựng không phép.

Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ tổng đài 1900 8698 để Luật sư bên chúng tôi có thể hỗ trợ bạn một cách tốt nhất.