Ý kiến của Luật sư về việc Nghệ sĩ làm từ thiện: Tính minh bạch và quy định của pháp luật
Ý kiến của Luật sư về việc Nghệ sĩ làm từ thiện: Tính minh bạch và quy định của pháp luật

Ý kiến của Luật sư về việc Nghệ sĩ làm từ thiện: Tính minh bạch và quy định của pháp luật

Dạo gần đây, chuyện Nghệ sĩ làm từ thiện và tính minh bạch đối với số tiền kêu gọi từ thiện đang rất được dư luận quan tâm và bàn tán với nhiều ý kiến khác nhau. Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Hãng Luật TGS (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) sẽ có ý kiến để trả lời một số câu hỏi xoay quanh vấn đề này.

Ý kiến của Luật sư về việc Nghệ sĩ làm từ thiện: Tính minh bạch và quy định của pháp luật

Câu hỏi 1: Ông nghĩ gì về việc các nghệ sĩ tham gia từ thiện và sự minh bạch khi tham gia từ thiện?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội

Trả lời:

Theo quy định tại tại Điều 5 Nghị định 64/2008/NĐ-CP ngày 14/05/2008 của Chính phủ thì cá nhân không được quyền tổ chức tiếp nhận tiền, hàng hóa cứu trợ. Mặc dù hoạt động từ thiện của cá nhân luôn các nghệ sĩ luôn là một nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc. Đây là một điều đáng được khuyến khích, hoan nghênh. Thời gian qua, mưa bão, lũ lụt xảy ra hàng năm, khiến nhiều vùng vốn đã khó khăn lại càng thêm thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

Từ đó, tinh thần tương thân tương ái của người Việt Nam lại trỗi dậy, nhiều cá nhân, tổ chức đứng lên kêu gọi ủng hộ để vơi đi những khó khăn mà đồng bào mình đang gánh chịu, góp phần tích cực cùng Đảng, Nhà nước giải quyết các khó khăn cho người nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong hoàn cảnh bị thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây vấn đề minh bạch trong hoạt động từ thiện của nghệ sĩ Thủy Tiên và Công Vinh đang nhận được quan tâm rất lớn trong cộng đồng xã hội. Khi trực tiếp nhận các khoản đóng góp, người đứng ra tổ chức hoạt động từ thiện cũng đồng thời nhận trách nhiệm trước cộng đồng về việc làm của mình.

Việc minh bạch thông tin cũng như công khai các khoản thu chi của nhiều chương trình từ thiện lâu nay vẫn còn không ít bất cập. Sự việc ngày càng nóng lên khi  hoạt động từ thiện do các cá nhân nghệ sĩ bị dư luận có ý kiến về dấu hiệu khuất tất khi nhận được tiền đóng góp từ xã hội, các thông nghệ sĩ cung cấp với công chúng thường chỉ là những bức ảnh có tính check-in cùng một số bài viết. Trong khi thực chất hiệu quả của việc làm thiện nguyện đến đâu là điều dư luận quan tâm thì chưa được giải đáp thỏa đáng. Do đó, việc đòi hỏi sự minh bạch trong hoạt động từ thiện là chính đáng và cần thiết, nhằm bảo đảm sự phát triển đúng hướng, đồng thời cũng là điều kiện tiên quyết để các hoạt động tương thân tương ái thật sự phát huy hiệu quả trên thực tế.

Bởi thực tế, vẫn còn tình trạng một số người cố tình lợi dụng hoạt động quyên góp từ thiện chỉ nhằm trục lợi, đánh bóng tên tuổi hoặc phục vụ cho mục đích, động cơ thiếu trong sáng, hoạt động tùy hứng, ….

Câu hỏi 2: Việc không sao kê của một số nghệ sĩ đã gây nhiều tranh cãi về tính minh bạch, ông nhận định thế nào về vấn đề này?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội

Trả lời:

Hiện nay, pháp luật Việt Nam không có quy định cụ thể về việc bắt buộc các nhà hảo tâm, các nghệ sĩ, doanh nhân hoạt động từ thiện cá nhân phải sao kê tài khoản Ngân hàng để đảm bảo tính minh bạch, khẳng định tư cách, danh dự của người nghệ sĩ.

Việc không sao kê của tài khoản ngân hàng của một số nghệ sĩ như vợ chồng Thủy Tiên và Đàm Vĩnh Hưng đã gây nhiều tranh cãi về tính minh bạch trong dư luận xã hội. Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, rất nhiều đối tượng đã lợi dụng các thông tin về cá nhân, số tài khoản Ngân hàng của người khác không được bảo mật để chiếm đoạt tài sản bất hợp pháp. Do đó, để bảo mật mọi thông tin cá nhân về tài khoản ngân hàng theo quy định của pháp luật chỉ nên sao kê và cung cấp cho Cơ quan chức năng cấp có thẩm quyền để điều tra về hành vi phạm tội. Việc các nghệ sĩ không sao kề tài khoản Ngân hàng của mình nhằm bảo mật thông tin cá nhân. Bởi vì, khi sử dụng thẻ Ngân hàng phải nhập các thông tin chi tiết trong quá trình giao dịch. Các hacker có thể thu thập thông tin thông qua việc sử dụng các phần mềm gián điệp cài đặt sẵn để thu nhận các thao tác trên bàn phím hoặc các thông tin dữ liệu nhằm chiếm đoạt tài sản.

Mặc dù, biết rõ để làm sáng tỏ sự nghi ngờ của dư luận thì việc công khai minh bạch thông tin sao kê tài khoản ngân hàng là yếu tố khách quan, khẳng định sự trong sạch về danh dự, uy tín của người nghệ sĩ. Tuy nhiên, việc sao kê chỉ có thể chứng minh đến thời điểm tiền về tài khoản là bao nhiêu, thời điểm rút bao nhiêu tiền và tài khoản đó có số dư như thế nào. Nó không có tác dụng chứng minh, xác thực số tiền đã rút được sử dụng để làm gì. Do đó, không nhất thiết phải sao kê tài khoản mà có thể làm rõ được tính minh bạch thông qua Cơ quan kiểm toán để kiểm kê minh bạch số tiền từ thiện một cách khách quan mà vẫn đảm bảo được thông tin bảo mật của cá nhân.

Câu hỏi 3: Mới đây, có thông tin C03 chính thức vào cuộc điều tra vụ nghệ sĩ tham gia từ thiện, quan điểm của ông về vấn đề này, liệu có quá muộn?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội

Trả lời:

Trước sức ép của dư luận, các nghệ sĩ như: Hoài Linh, Trấn Thành, Thủy Tiên – Công Vinh đã lần lượt công bố những bản sao kê từ ngân hàng về các khoản tiền kêu gọi từ thiện. Tuy nhiên, động thái đó vẫn chưa đủ thuyết phục dư luận về tính minh bạch của hoạt động từ thiện.

Mới đây, trên một số diễn đàn mạng xã hội bất ngờ lan truyền thông tin C03 chính thức vào cuộc điều tra lùm xùm từ thiện lũ lụt. Thông tin trên nhanh chóng được chia sẻ qua lại trong nhiều hội nhóm và thu hút sự quan tâm của nhiều người. Nhiều ý kiến bày tỏ sự đồng tình, yêu cầu cơ quan chức năng làm sáng tỏ những lùm xùm liên quan đến việc minh bạch từ thiện. Tuy nhiên, theo Saostar và tintuc.vn thì Lãnh đạo Cục C03 cho biết, đến thời điểm này, các cục nghiệp vụ của Bộ Công an chưa nhận được tố cáo nào về việc chiếm đoạt tài sản, tiền, hàng từ hoạt động quyên góp, ủng hộ từ thiện và công an các địa phương cũng chưa có báo cáo tập hợp về nội dung này. Lãnh đạo Cơ quan cũng đã khẳng định, thông tin này không chính xác. Đơn vị chưa vào cuộc điều tra về những lùm xùm từ thiện liên quan đến lũ lụt.

Theo Khoản 5 Điều 2 Nghị định 64/2008/NĐ-CP, ngày 14/5/2008 của Chính phủ quy định về việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo thì: “Việc sử dụng tiền, hàng ủng hộ theo đúng mục đích huy động để khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng; giúp đỡ các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo; nghiêm cấm sử dụng sai mục đích dưới bất kỳ hình thức nào”. Do đó, việc vận động, tiếp nhận phân bổ sử dụng tiền, hàng, phải được thực hiện kịp thời, đúng mục đích, đúng đối tượng, minh bạch, công khai. Pháp luật nghiêm cấm hoạt động cứu trợ, thiện nguyện để vụ lợi; nghiêm cấm việc gian lận, báo cáo sai sự thật để chiếm đoạt, sử dụng trái phép tiền, hàng của tổ chức, cá nhân quyên góp, lợi dụng hoạt động cứu trợ để vụ lợi.

Các Cơ quan chức năng cần chủ động nắm bắt dư luận về những sự việc, hiện tượng này và nếu xác định có dấu hiệu vi phạm pháp luật, những sự việc gây bất ổn xã hội, lực lượng chức năng cấn phải vào cuộc điều tra, làm rõ. Về nguyên tắc, thông tin dư luận cũng là một nguồn tin tố giác tội phạm, mặc dù pháp luật Việt Nam không có quy định cụ thể. Tuy nhiên, theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 4 Bộ luật tố tụng hình sự 2015: “Nguồn tin về tội phạm gồm tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan, tổ chức, cá nhân, lời khai của người phạm tội tự thú và thông tin về tội phạm do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện”. Quy định này cho thấy phạm vi nguồn tin về tội phạm được xác định khá rộng, hầu như đầy đủ từ mọi chủ thể nhằm tăng khả năng phát hiện, khai báo và xử lý tội phạm tới mức tối đa tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm, người phạm tội không bị xử lý kịp thời.

Như vậy, không nhất thiết phải có đơn tố cáo hoặc tố giác tội phạm thì Cơ quan điều tra mới phải vào cuộc xác minh. Khi có dấu hiệu về việc chiếm đoạt tài sản, tiền, hàng từ hoạt động quyên góp, ủng hộ, thì cơ quan chức năng xem xét xử lý với tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” hoặc “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 và 175 Bộ luật hình sự năm 2015.

Câu hỏi 4: Nếu cơ quan điều tra phát hiện có sự “biển thủ” tiền từ thiện vậy các nghệ sĩ sẽ đối mặt với những hình phạt gì, mức phạt…?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội

Trả lời:

Với sự ảnh hưởng của nghệ sĩ, việc kêu gọi sự ủng hộ, quyên góp giúp đỡ lẫn nhau trong tình trạng đất nước khó khăn là một nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc nhưng cách làm là vô cùng quan trọng. Bởi vậy, các nghệ sĩ, thay vì tranh cãi, lời qua tiếng lại trên mạng xã hội hay tuyên bố kiện người nọ, tố cáo người kia thì có lẽ, cần giải trình các khoản chi tiêu một cách có trách nhiệm, công khai, minh bạch số tiền từ thiện mình đã quyên góp được. Vì suy cho cùng, người nghệ sĩ làm thiện nguyện dù có cái tình lớn lao đến đâu đi nữa thì vẫn cần cái lý để làm điểm tựa trước yêu cầu không phải không có lý của dư luận xã hội.

Tuy nhiên, nếu trong quá trình xác minh về việc các nghệ sĩ sử dụng số tiền kêu gọi quyên góp, ủng hộ có sự “biển thủ” tiền từ thiện, sử dụng vào mục đích bất hợp pháp và có hành vi trục lợi từ việc từ thiện thì các nghệ sĩ có thể sẽ phải đối mặt và chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mình với mức xử phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo quy định tại Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, ngày 12/11/2013 của Chính phủ và tịch thu số tiền đã quyên góp được hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 với mức hình phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, tùy theo tính chất mức độ thực hiện hành vi phạm tội.

Câu hỏi 5: Làm thế nào để tạo được sự minh bạch trong việc làm từ thiện, pháp luật cần có những quy định gì, thưa ông?

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội

Trả lời:

Việc đứng ra kêu gọi tiền cứu trợ hoạt động từ thiện trong trường hợp với tư cách là cá nhân thì không phải là đối tượng điều chỉnh của Nghị định 64/2008/NĐ-CP ngày 14/05/2008 của Chính phủ. Tuy nhiên, nếu đã tham gia từ thiện thì vẫn phải có trách nhiệm đảm bảo tính khách quan, minh bạch khi sử dụng các nguồn tiền từ thiện.

Việc các cá nhân nghệ sĩ là những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trong xã hội tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện là rất đáng trân trọng. Với ảnh hưởng của mình, sự vào cuộc thông qua việc làm nhân văn, ý nghĩa của họ có khả năng truyền cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng. Chủ động minh bạch việc làm từ thiện chính là cách thức để các cá nhân nói trên thể hiện trách nhiệm và nhân cách của mình: “biết tôn trọng, luôn có trách nhiệm với từng đồng tiền quyên góp của người hâm mộ, thể hiện bằng việc chi tiêu đúng người, đúng mục đích, kịp thời với người có hoàn cảnh khó khăn. Sự minh bạch cần minh chứng qua hành động cụ thể chứ không phải là lời nói suông. Niềm tin của công chúng sẽ được xây dựng từ những việc làm như vậy.

Để giúp cho việc minh bạch, tạo hành lang pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động từ thiện. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã soạn Dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật do thảo đã đưa ra Quy tắc trong công tác xã hội, trong đó yêu cầu nghệ sĩ có trách nhiệm: “Công khai, minh bạch thông tin trong các hoạt động xã hội, tích cực đóng góp cho cộng đồng và tạo ấn tượng tốt đẹp trong nhân dân; phát huy uy tín cá nhân để lan tỏa các giá trị nhân văn, những việc làm tốt, hình ảnh đẹp, hành vi ứng xử văn hóa trong xã hội đến cộng đồng”. Đây là những yêu cầu đúng đắn và cần thiết của ngành chức năng trong bối cảnh hiện nay. Do đó người tổ chức chương trình, dự án thiện nguyện cần phải lường trước những yêu cầu đặt ra, tránh sự cẩu thả, tùy tiện, vì số tiền họ dùng để chi tiêu là tình cảm, sự tâm huyết của rất nhiều cá nhân.

Như vậy, để tránh những sự cố đáng tiếc liên quan hoạt động từ thiện của các nghệ sĩ, doanh nhân trong thời gian qua thì việc thực hiện quyên góp và nhận tiền ủng hộ từ thiện cần thực hiện một cách chuyên nghiệp trên cơ sở pháp luật như: “Phải có tài khoản riêng cho hoạt động từ thiện, công khai các khoản quyên góp, các địa chỉ hỗ trợ từ thiện, giá trị các khoản hỗ trợ với hóa đơn, chứng từ hợp pháp và hợp lý...” Những hành vi lợi dụng, trục lợi từ thiện khi bị phát hiện cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Như thế, mới đáp ứng được nguyện vọng, mong muốn của cộng đồng trong công tác hoạt động từ thiện để bảo vệ lòng tin của dư luận xã hội và bảo vệ quyền lợi của người nghệ sĩ, giúp họ tránh các rủi ro làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh trước công chúng như hiện nay.

»BÁO CHÍ ĐĂNG TIN:

Báo Tiếng nói Việt Nam đăng tải ý kiến của Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội)

Báo Tiếng nói Việt Nam đăng tải ý kiến của Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội): http://baotnvn.vn/tin-tuc/Phap-luat/14413/Vu-nghe-si-lam-tu-thien-Khong-can-don-to-cao-co-quan-dieu-tra-co-the-vao-cuoc

 

call-to-like

Đội ngũ luật sư đất đai – Hãng Luật TGS LAWFIRM

lstuan

 

Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS

Ông là một luật sư giỏi có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai. Luật sư đã tham gia tranh tụng nhiều vụ án tranh chấp đất đai, vụ án hình sự, kinh tế, thương mại,.. trên toàn quốc.

lshunga

 

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TGS

Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng là một luật sư giỏi, đã từng công tác tại Công ty Luật TNHH NHB và nhiều công ty luật có thương hiệu khác, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đất đai, hình sự, dân sự.

lshungb

 

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Luật sư Công ty Luật TGS

Luật sư Đức Hùng từng công tác tại nhiều tổ chức hành nghề luật sư uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tranh tụng hình sự, đất đai, tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình.

lsson

 

Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS

Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực hình sự. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hình Sự, luật sư Hà Huy Sơn đã gây dựng được cho mình thương hiệu riêng và sự uy tín vững chắc đối với khách hàng.

tu van
ảnh đại diện luật sư tuấn

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí

  • Luật Sư - Văn Phòng Luật TGS Law
  • Địa chỉ: Số 34, Ngõ 187 Trung Kính, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
  • Điện thoại: 0984.769.278
  • Email: contact.tgslaw@gmail.com
  • Hotline: 0985.928.544 - Luật Sư Nguyễn Văn Tuấn

Hoặc Bạn Có Thể Gửi Nội Dung Đăng Ký Tư Vấn Miễn Phí Qua Biểu Mẫu Dưới Đây Chúng Tôi/Luật Sư Sẽ Liên Hệ Lại Ngay!