VỤ ÁN CÓ DẤU HIỆU OAN SAI – NGƯỜI VÔ TỘI [Phần 1]

Ngày 26/03/2019 Tòa án nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh đưa ra xét xử vụ án Nguyễn Công T và Đào Anh T lần 1, do Điều tra viên mớn cung các bị cáo trong quá trình lấy lời khai. Để đảm bảo tính khách quan của vụ án nên HĐXX tạm dừng phiên tòa để triệu tập thêm Điều tra viên. Tiếp đến là ngày 02/04/2019 Tòa án nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh đưa ra xét xử vụ án Nguyễn Công T và Đào Anh T lần 2.

Một vụ án có dấu hiệu oan sai ở thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

1. Nội dung vụ án như sau:

Ngày 26/03/2018 Công ty TNHH Vi Sơn quyết định phân công anh Nguyễn Công T làm thuyền trưởng đoàn tàu đẩy Vi Sơn 19QN-9866, ông Đào Anh T làm máy trưởng, anh Vũ Văn C làm thuyền Viên, anh Vũ Văn L có nhiệm vụ nhận 3.730 tấn than cám loại 5b.3 của Công ty kho vận Đá Bạc tại cảng Điền Công, phường Quang Trung, thành phố Uông Bí. Ngày 27/03/2018 anh Nguyễn Công T điều khiển tàu đẩy Vi Sơn 19 Cùng 6 Sà lan cập cảng Điền Công rồi lấy giấy giới thiệu đến bộ phận cảng Điền Công làm thủ tục nhập cảng và làm thủ tục để nhận than. Ngày 28/03/2018 anh Nguyễn Công T bắt đầu điều khiển các Sà lan áp vào mạng bờ để Công ty kho vận Đá Bạc rót than xuống các Sà lan, đến khoảng 17 giờ cùng ngày thì xong, Nguyễn Công T giao nhiệm vụ cho các đồng chí Vũ Văn L, Vũ Xuân C và Đào Anh T có nhiệm vụ phủ bạc và luồn dây chì, niêm phong than.

Ngày 29/03/2018 Nguyễn Công T đã điều khiển tàu mang than đến địa chỉ xã Gia Đức, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng để chuyển than cho anh Lê Mạnh Đ. Số lượng than được xác định là 188,54 tấn với giá là 120.000.000 đồng. Sau đó hành vi của Nguyễn Công T bị ông Lê Thái S giám đốc công ty TNHH Vi Sơn phát hiện, Nguyễn Công T đã đề nghị được đi mua lại chỗ than đã bị bán đi và được ông Lê Thái S giám đốc Công ty TNHH Vi Sơn đồng ý. Nguyễn Công T đã chuyển số tiền 250.000.000 đồng cho anh Nguyễn Xuân Trường T – là em ruột anh Nguyễn Xuân Trường T1, người mà đã thỏa thuận mua 188,54 tấn than của Nguyễn Xuân Trường T.Sau đó Nguyễn Công T đã điều khiển tàu Vi Sơn 19 đi mua than ở thôn Bạch Đằng, xã Lưu Kỳ, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng rồi chở về cảng Điền Công với mục đích bù vào số than đã bán đi để đảm bảo giao than đúng theo hợp đồng đã ký kết của Công ty Vi Sơn.

Tại Kết luận giám định của Hội đồng giám định UBND thành phố Uông Bí kết luận 188,54 tấn than cám loại 5b.3 có trị giá: 252.455.060 đồng. Anh Nguyễn Công T và anh Đào Anh T bị Cơ quan cảnh sát điều tra thành phố Uông Bí chuyển hồ sơ đề nghị Viện kiểm sát truy tố về tội “Tham ô tài sản” theo khoản 2 điểu 353 BLHS năm 2015.

Ngày 30/11/2018 Viện kiểm sát nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh ra bản Cáo trạng số 174/CT-VKSUB, truy tố bị can Nguyễn Công T và Đào Anh T ra trước Tòa án nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh để xét xử sơ thẩm vụ án hình sự về Tội tham ô tài sản theo quy định tại Điều 353 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Ngày 06 tháng 03 năm 2019 Tòa án nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh Quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm số 29/2019/QĐXXST-HS vào ngày 26/03/2019.

2. Quá trình đấu tranh đòi lại công bằng cho bị cáo Nguyễn Công T

Căn cứ theo đơn mời Luật sư của bà Nguyễn Thị L (vợ bị cáo Nguyễn Công T). Ngày 25 tháng 03 năm 2019 Luật sư Hà Huy Sơn – Công ty Luật TGS, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, cùng với đó là ông Nguyễn Thế Hùng và ông Hờ A Cháư trợ lý cho Luật sư Hà Huy Sơn đã có buổi công tác làm việc với cơ quan Công an Thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Ngày 26/03/2019 các Luật sư – Công ty Luật TGS đã tham gia bào chữa cho bị cáo Nguyễn Công T, bị Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Uông bí, truy tố về Tội tham ô tài sản bằng Cáo trạng số 174/CT-VKSUB theo quy định tại điểm d khoản 2 điều 353 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Tại phiên tòa hình sự sơ thẩm, các bị cáo luôn không thừa nhận việc đã bán than để nhận lại số tiền là 120.000.000 đồng, như bản cáo trạng mà vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Uông Bí đã truy tố. Qua phần xét hỏi công khai tại phiên tòa ngày 26/03/2019, thấy được rằng bị cáo Nguyễn Công T không được Công ty Vi Sơn bổ nhiệm làm thuyền trưởng, bị cáo chỉ nhận đươc sự chỉ đạo của giám đốc Công ty Vi sơn chứ chưa nhận được quyết định bổ nhiệm. Do đó, theo Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Công T, thì bị cáo Nguyễn Công T không có chức vụ, quyền hạn gì ở đây nên không thể nào là Tội tham ô tài sản.

Căn cứ theo Điều 353 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định “Tội tham ô tài sản phải là người có chức vụ quyền hạn mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý thì mới cấu thành Tội tham ô tài sản”.

Mặt khắc, theo lời khai của bị cáo Nguyễn Công T thì bị cáo đang làm việc và đóng bảo hiểm tại Trường cao đẳng nghề than Quảng Ninh, do đó theo lời khai của phía Công ty Vi Sơn thì Công ty có ký hợp đồng lao động và đóng đầy đủ bảo hiểm cho người lao động. Như vậy, theo Luật Sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS thì không thể nào có chuyện một người vừa đóng bảo hiểm ở Trường cao đẳng nghề than Quảng Ninh mà lại vừa đóng bảo hiểm ở Công ty TNHH Vi Sơn được.

Vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh cùng với Hội đồng xét xử luôn đặt ra nhiều câu hỏi ép buộc các bị cáo phải nhận tội. Tuy nhiên, lại không chứng minh được bị cáo đã gây thiệt hại cho ai, ai là bị hại trong vụ án này. Hội đồng xét xử thừa biết rằng số than mà bị cáo Nguyễn Công T đưa đi gửi chứ không phải đem đi bán. Ngoài ra, số than đó cũng không thuộc quyền sở hữu của bị cáo Nguyễn Công T và Công ty TNHH Vi Sơn cũng không phải là chủ sở hữu.

Căn cứ theo khoản 1 Điều 165 Bộ luật dân sự 2015 quy định về Chiếm hữu có căn cứ pháp luật như sau:

“Điều 165. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật

1. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong trường hợp sau đây:
2. a) Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản;
3. b) Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản;”

Theo hợp đồng vận chuyển và quy định về vận chuyển đường thủy nội địa của Bộ GTVT thì việc giao nhận hàng hóa nếu thiếu hụt vượt định mức thì người vận chuyển phải đền. Thuyền trưởng ký cam kết với công ty mình nếu thiếu hàng thì phải đền lịa số than đã thiếu hụt cho Công ty Vi Sơn. Nếu bị Nguyễn Công T và Đào Anh T không chịu trách nhiệm bồi thường thì mới xét đến trách nhiệm hình sự.

Căn cứ theo khoản 2 Điều 17 Thông tư số 61/2015/TT-BGTVT ngày 02/11/2015 quy định về vận tải hàng hóa trên đường thủy nội địa.

“Điều 17. Giải quyết các phát sinh trong giao, nhận hàng hóa

2. Khi giao hàng hóa theo nguyên hầm kẹp chì hoặc bao, kiện kẹp chì nếu niêm phong, kẹp chì còn nguyên vẹn thì người kinh doanh vận tải không chịu trách nhiệm về hàng hóa. Nếu niêm phong, kẹp chì không còn nguyên vẹn thì người kinh doanh vận tải phải chịu trách nhiệm khi hàng hóa bị hư hỏng, thiếu hụt hoặc mất mát, trừ trường hợp bất khả kháng.”

Theo Luật sư thì đây chỉ là giao dịch dân sự không phải Tội tham ô tài sản. Nhưng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Uông Bí đã hình sự hóa giao dịch dân sự; khởi tố vụ án, khởi tố bị can về “Tội tham ô tài sản” quy định tại Điều 353 BLHS là không có căn cứ.

Diễn biến liên quan đến vụ án này sẽ được chúng tôi tiếp tục cập nhật trong các bài viết tiếp theo.

Xin trân trọng cảm ơn!